Hepinize yeniden merhaba. Sizi hiç bekletmeden “Fransa’da ehliyet” konumuzun ikinci ve son bölümüne geçelim. Bu kısım biraz daha zor. (Benim gibi hiç ama hiç araba kullanma tecrübesi olmayanlara hitap ediyorum bu yazıda)

Kaldığım yerden devam ediyorum: pandemiyi çok şükür gerimizde bıraktık, o sırada çocuğum da büyüdü ve yuva yaşına geldi. 2021 eylülünde yuvaya başladı, ben de artık şu direksiyon işini halledeyim dedim. (teorik sınavı 2018 yazında geçmiştim yani 5 senelik süremin dolmasına az bir vakit kalmıştı) O size anlattığım sürücü kursundan kaydımı aldım çünkü hem eve hem okula çok uzaktı. Onlarla 35 saatlik direksiyon dersi için anlaşmamıza rağmen benden “etik olarak” tüm parayı almadılar; sadece o 4 saati ödedim. (evet, iki seneyi aşkın süre boyunca borcumu ödememiştim ama sağolsunlar hiç sorun çıkarmadılar). Okulla ev arasında bulunan bir kurs buldum ve oraya kaydoldum. İyi ki de bulmuşum; sekreterinden direksiyon hocalarına kadar hepsi çok tatlı insanlar- bir hoca hariç-. Derslere derhal başladık. Şunu asla unutmayın: tam zamanlı çalışıyorsanız veya yoğun bir okul temponuz varsa hem size hem kurs ajandasına uyacak saat aralıkları bulmak çok zor oluyor. Bu kişiler ya sabah çok erken saatte ya da akşam vakti iş çıkışı ders alıyorlar. Talep çok olduğu için haftada sadece 1 saatçik ders alma zorluğuna düşmeniz yüksek ihtimal. Bu da çok büyük dezavantaj. (zaten haftada en fazla iki saat alabiliyorsunuz) Ama benim gibi daha esnek saatleri olanlar için işler biraz daha kolay. Beni sevdikleri için bazen haftada üç saat bile ders aldığım oldu.

(Teorik bilgilerimi aradan geçen sürede unuttuğum için üzülüyordum; sınavdan hemen sonra direksiyona başlasam iyi olurdu. Ama boşuna üzülmüşüm, çünkü direksiyona geçince teorik bilgileri bırakın adımı bile unuttum. Ben neredeyim? Yanımdaki adam kim? Biz ne yapıyoruz? gibi varoluşsal sorular sormaya başladım.)

Direksiyon hocanızı can kulağıyla dinleyin. Yabancı olduğunuzu belirtin ve çok fazla günlük dilde konuşmamasını sağlayın (ben bile bazı deyişleri anlamıyordum başlarda, sonra şekerlendim tabii). Şark kurnazlığı yapıp youtube’tan “nasılsa ücretsiz” diye tutorial videoları izlemeyin. Ben maalesef bir keresinde bu videolar yüzünden sınavdan kaldım çünkü yanlış bilgiler veriliyor o videolarda. Direksiyon hocanız veya hocalarınız ne diyorsa harfiyen uygulayın. Onlar en az 10-15 senedir bu işi yapan insanlar oluyorlar ve sınav esnasında müfettişlerin ne istediğini, ne beklediğini ezbere biliyorlar. Youtube’taki bir direksiyon hocası sizin sınava gireceğiniz bölgedeki müfettişlerin beklentilerini biliyor olamaz. Hele Türkçe videoları hiç izlemeyin, Fransa’da yaşadığınızı ve Fransa’da araba kullanacak olduğunuzu unutmayın.

Otomatik vites direksiyon dersleri minimum 16, normal vites dersleri minimum 20 saat olmak zorundadır. Otomatik vitesin 1 saatlik ders ücreti benim yaşadığım şehirde 51 euro, normal vitesin 1 saatlik ücreti ise 49 euro’dur. Ayrıca 20 dakikalık sınavın da ücreti otomatik vites için 51, normal vites için 49 euro’dur. Ben Fransa’nın küçük bir şehrinde yaşıyorum, burada bile fiyatlar böyleyse Paris’te nasıldır kim bilir! 1 saatlik dersin 50 dakikası sürüştür, 10 dakikası ise konu anlatımıdır. Dersin ortasında veya sonunda hocanız size konu anlatır (debriyaj kullanımı, park etme çeşitleri veya sens giratoire vs. gibi) Otomatik vites pratik olsa da eğer kursunuzun kendi otomatik vitesi yoksa başka bir kursun arabasını kiralıyordur; bu da o arabanın kısıtlı bir müsaitliği olduğu anlamına geliyor. Kararınızı ona göre verin.

Hiç utanmadan, açık yüreklilikle söylüyorum; ben tam 42 saat ders aldım. Alnım açık yüzüm ak. Benim için çok zahmetli ve de tuzlu oldu. Ama bu sayede yaşadığım şehrin en küçük sokağını bile ezberledim. Her köşesini tanıyorum. 25 sene yaşadığım İstanbul’u bile böyle tanımıyorum. Sizin metodunuz nedir bilmiyorum ama benim metodum sokak sokak her köşeyi ezberlemek oldu. Nerede sağa öncelik var, nerede trafik ışığı var, nerede sens giratoire var (türkçesini bilmiyorum bu terimin) her şeyi ama her şeyi ezberledim. Müfettiş beni nereye yönlendirirse yönlendirsin bildiğim yollardan geçeceğimden emindim. Nitekim öyle de oldu. Ehliyeti kaptım!

(Benim çevremde, bu kadar çok parayı eşimin maaşından harcadığımı sananlar olduğuna dair bir şüphe düştü içime. Kendi kaprislerim için aile bütçesine asla dokunmam. Önce elimdeki birikimi sonra da kendi kazandığım parayı ehliyete yatırdım sürecin en başından sonuna kadar. Artık sürücü kursuna para dökmek gibi bir derdim olmadığına göre -yine kendi paramla- pilatese yeniden başlayabilirim. Fransa’da ehliyet çok ama çok lüks bir şey. Çok büyük paralar harcanıyor. Eğer ehliyete özel bir bütçe ayıramayacaksanız bu işe hiç bulaşmayın.)

Sınavı geçmeniz için 31 puan üzerinden minimum 20 puan almanız lazım. Geçer not alsanız bile eğer sizi eleyecek bir hata yaparsanız sınavdan kalıyorsunuz. Eleyen bir hata yapmasanız da eğer 20 puanı toplayamazsanız sınavdan kalırsınız. (merak edenler için: ben tam 23,5 puan ile ehliyetimi aldım)

Sınavda sizden altı manevradan 1 tanesini yapmanız istenecek (aslında 2 idi ama pandemi sebebiyle araçta olabildiğince az vakit geçirmek amacıyla bire düşürüldü) :

yan park (créneau) /ön paralel park(bataille en marche avant)/arka paralel park(bataille en marche arrière)/geri geri dümdüz bir şekilde gitme(reculer en marche arrière en ligne droite) /3 adımda yarım dönüş (demi tour en 3 temps) / épi (bunun türkçesini bilmiyorum) Bunları becermeniz önemli ama daha da önemlisi bunları yaparken etrafınıza devamlı bakmanız, güvenliği sağlamanız ve geçiş önceliğine saygı duymanız !!!

Sınav esnasında bir veya iki kez hız limit aşımı yaparsanız müfettiş görmezden gelebilir (bende öyle oldu). Müfettiş didik didik her yanlışınıza bakmaktan ziyade 20 dakikalık sınavın genelinde nasıl olduğunuza odaklanıyor. Siz, kendi canınız ve trafikteki diğer insanların canı için bir tehlike arz ediyor musunuz? Müfettiş buna bakıyor arkadaşlar. Size şöyle güzel bir örnek vereyim: diyelim ki müfettiş sizden park etmenizi istedi. Park etmeyi beceremezseniz veya kaldırıma minnacık dokunursanız elenmiyorsunuz ancak park etme sırasında geçiş önceliğine saygı duymazsanız veya kaldırıma çok hızlı çarparsanız (çok iyi park etseniz bile) derhal eleniyorsunuz. Bunu aklınızdan çıkarmayın.

Elenmenize kesinlikle sebep olacak bazı hataları (fautes éliminatoires) şuraya yazıyorum. Bunlar affı olmayan hatalar olarak kabul ediliyor:

-STOP çizgisinde 3 saniye durmamak (yol bomboş olsa bile)

-Şerit değiştirme hakkınız yokken şerit değiştirmek

-Sağa öncelik verilmesi gereken durumlarda vermemek

-Yolda yaya veya cycliste varsa onunla arana şehirde 1, şehir dışında 1,5 metre mesafe bırakmamak

-Sinyal vermek gereken durumlarda vermemek

-Yasak yöne girmek

-Geçiş önceliğine saygı duymamak

-Trafik ışığı olmayan yaya geçitlerinde yayaya yol vermemek

-Kırmızıda geçmek / sarı ışıkta yavaşlamamak

-Ters yöne girmek

-Önündeki araçla arana güvenlik mesafesi bırakmamak

Bunlara ek olarak, eğer sınav esnasında müfettiş direksiyona müdahale ederse veya kendi önündeki frene basarsa elendiğinizden emin olabilirsiniz.

Eğer sınavdan kalırsanız en az 2 ay beklemek zorundasınız. Ben bile küçük bir şehirde sıranın yine bana gelmesini bu kadar beklediğime göre Paris gibi büyük şehirlerde kim bilir ne kadar bekleniyordur! O yüzden sınava hazır olduğunuzdan mutlaka emin olun. Yoksa o iki aylık sürede bütün pratiğiniz kayboluyor. (kaybolmaz demeyin çünkü kayboluyor)

Son olarak, direksiyon sınavı sonucunuzu en fazla 48 saat sonra internetten öğreneceğinizi ekleyeyim. Başarılı olursanız ANTS resmi sitesinden teorik sınav sonucunuz, direksiyon sınavı sonucunuz, 6 aydan yeni ikametgah belgeniz (edf faturası gibi), belirtilen kriterlere uygun vesikalık fotoğrafınız ve oturum izniniz ile ehliyet talebinde bulunuyorsunuz. (Direksiyon sınavı sonuç belgeniz sadece 4 ay geçerli, o yüzden bir an evvel ehliyetinizi talep edin. Ehliyetin gelmesini beklerken o belgeyle araba sürebilirsiniz) ANTS ehliyetimi tam 8 hafta sonra onayladı; bundan 6 gün sonra ise ehliyetim bana ulaştı.

Uyarı: 21 yaşın altındaki Fransız vatandaşları “assr2”, yabancılar ise ”asr” isimli bir mini yazılı sınavı da geçmek zorundalar ehliyet alabilmek için. Yani toplamda 3 sınav geçmeleri gerekiyor. Ben yaşlı olduğum için benden istenmedi böyle bir şey.

Uyarı 2: Fransa’daki sürücü kursları gerçek arabalar kullanmak yerine simülasyon teknolojisine gittikçe daha çok yatırım yapmaya başladı. Ben bu teklifi kabul etmedim ve gerçekten trafiğe çıkmak istedim. Bence siz de öyle yapın.

Uyarı 3: 20-25 dakika süren direksiyon sınavının 5 dakikası sözel sınava ayrılıyor. Tam 3 soru soruluyor. Soru başına birer puan alınıyor. Ancak pandemi sebebiyle araçta fazla vakit geçirmemek amacıyla bu sorular 2022 sonuna kadar rafa kaldırıldı ve üç puan sınava giren tüm sürücü adaylarına hediye edildi.

Uyarı 4: bu yazıyı benim gibi hiç direksiyon tecrübesi olmayanlar için yazdığımı unutmayın. Yabancılar Fransa’da hem teorik sınavda (39 doğrumla övünmem boşuna değil) hem direksiyon sınavında zorlanacaktır. Daha önce direksiyon tecrübesi olanlar ise yazılı sınavda muhakkak zorlanacaklardır.

Uyarı 5: Bu uyarım evlilere. 2013’ten bu yana ehliyetlere sadece bekarlık soyadı (yani babanızın soyadı) yazılıyor. Yani evliyseniz ve ehliyetinizde eşinizin soyadı yazmıyorsa telaş etmeyin; bir hata yok.

İşte böyle. Fransa’da ne kadar çok iş becerdim değil mi? Kendime şaşırıyorum bazen! Kendimle gurur da duyuyorum. Ama artık tövbe bir daha kimse beni herhangi bir sınava sokamaz. Ben o kafadan çıkalı çok olmuş. Önümdeki 3 sene boyunca “acemi sürücü” olarak kabul ediliyorum ve arabama A sticker’ını (Apprenti) yapıştırmak durumundayım. Ve A’lara dayatılan kurallara göre araba sürmek zorundayım. Hepimize kazasız belasız yolculuklar dilerim! Kendinize iyi bakın, bir sonraki rehber yazıma kadar hoşçakalın!

BONUS BİLGİ: eğer normal viteste zorlanırsanız ve otomatik vitesle sınavı geçmek isterseniz hiç canınızı sıkmayın. Çünkü artık yeni yasa ile passerelle yapmak yani otomatik vites ehliyetinden normal vites ehliyetine sınavsız yatay geçiş yapmak mümkün! Yapmanız gereken şey otomatik vites ehliyetine hak kazanmak. Bunun üç ay sonrasında sürücü kursuna gidiyorsunuz, direksiyon hocanız uygun görürse size normal vites ehliyeti veriyor. Müfettişli bir sınava girmiyorsunuz. Hepsi bu. Bu kıyağımı da unutmayın.